مغلطه اقتصادی: صادرات نفت از مظفرالدین شاه تا کنون!

اخیرا گزارشی توسط مجمع تشخیص مصلحت توسط آقای ترکان و همکارش منتشر شده که نشان می دهد ارزش صادرات نفت از زمان مظفرالدین شاه تا کنون بالغ بر یک تریلیارد (1000 میلیارد) دلار بوده است وسهم دوره آقای احمدی نژاد از این مقدار حدود نصف است یعنی 500 میلیارد دلار و نتیجه گرفته شده که ظرف 8 سال گذشته درآمد نفتی معادل بازه مظفرالدین شاه تا آخر دوره خاتمی بوده است. نتیجه مضمری که در دل این مقایسه (مخدوش) گرفته شده این است که این دولت فرصتی معادل با بیش از 80 سال گذشته برای توسعه داشته که آن را تلف کرده است.

شکی نیست که دولت فعلی فرصت سوزی تاریخی انجام داد و یکی از بهترین فرصت های توسعه را به باد داد اما نکته در این است که ابعاد این فرصت سوزی چنان نیست که در گزارش مذکور آمده است. مقایسه مذکور مخدوش است چرا که صرفا درآمد اسمی نفت را لحاظ می کند در حالیکه باید درآمد واقعی نفت را با هم مقایسه کرد. برای سهولت امر آیا درست است که کسی بگوید الان گوشت کیلویی 20 هزار تومان است و زمان شاه کیلویی 200 تومان  پس وضع قصابان  به واسطه انقلاب 100 برابر بهتر شده است؟ هرکس بلافاصله باخود می گوید اگرچه درآمد قصابان 100 مرتبه بهتر شده اما قیمت کالاها و خدماتی که فرد قصاب می خرد نیز ای بسا بیش از 100 برابر افزایش یافته باشد و از این رو وضع قصاب نه تنها بهتر نشده بلکه بدتر شده باشد!

در مورد درآمد نفت هم اگر بخواهیم آن را واقعی کنیم می توانیم آن را بر شاخص قیمت یکی از کشورهای توسعه یافته مثل آمریکا تقسیم کنیم و به این ترتیب درآمد واقعی نفت مشخص می شود. بر اساس آمار صندوق بین المللی پول، شاخص قیمت مصرف کننده آمریکا در سال 1945 عدد 12 بوده اما این شاخص در اوایل انقلاب حدو 42 و اوایل دوره آقای هاشمی حدود 60 و زمان آقای خاتمی حدود 80 و هم اکنون 111 است.

اگر درآمد اسمی نفت در هر سال را بر این ارقام تقسیم کنیم مشخص می شود که اینگونه نیست که دوره آقای احمدی نژاد معادل نیمی از درآمد نفت تاریخ ایران کسب شده باشد! شاید چنین مقایسه هایی برای رسانه های سطحی خوراکی فراهم کند تا به موج مخالفت با دولت بیافزایند اما وظیفه ما ایجاب می کند تا تلاش کنیم قضاوت های موافقین و مخالفین را اصلاح کنیم و مردم را در اتخاذ قضاوت های صحیح یاری کنیم.

منتشره در اقتصادآنلاین

2 دیدگاه

  1. ابراهیم said,

    اکتبر 29, 2012 در 10:13 ب.ظ.

    اگر بر حسب دلار در نظر گرفته باشند که به نظر می رسد بر حسب دلار باشد چون نفت را عمدتاً به دلار می فروختیم, ایرادی وارد نیست. با توجه به این که تورم ما همیشه از آمریکا بیشتر بوده بنابراین در واقع دلارهای قدیمی تر ارزش بیشتری داشتند.
    اگر بر حسب تومان بود می شد بحث تورم را مطرح کرد, البته تازه در آن شرایط هم وضعیت بدتری می شد. چون تومان در گذشته ارزشش بیشتر بوده. یعنی پول بیشتری هدر رفته است.
    در هر صورت برای یافتن ارزش واقعی فروش نفت اتفاقا باید ضریبی را در هر سال با توجه به نسبت تورم در نظر گرفت. در واقع نسبت خیلی بیش از این چیزی است که اعلام شده است.

    • علی سرزعیم said,

      اکتبر 31, 2012 در 12:43 ب.ظ.

      کاملا درست نیست چون نرخ ارز نیز بالا رفته ولی این نکته نیز باید با میزان رشد نرخ ارز در نظر گرفته شود. اگر صرفا واردات ملاک باشد همان حرف من درست است ولی این گرفتاریها را ندارد


بیان دیدگاه