ميلان نامه 22- حسينيه ايراني ها

وقتی به میلان آمد از دوستم شنيدم كه در اينجا ايراني ها مسجدي دارند. با توجه به اينكه رمضان بود، با او قرار گذاشتم تا مكان آن را نشانم دهد. نيم ساعت با ماشين راه بود. يك خانه كوچكي را به حسينيه تبديل كرده بود. بانيان آن تعدادي از ايراني ها هستند كه سالهاست (سي سال، چهل سال و حتي پنجاه سال) در ايتاليا زندگي مي كنند. اكثرا در كار فرش هستند. مراسم افطار بود. بعد نماز، بعد قرآن و بعد روحاني دوست داشتني اي كه از ايران آمده بود چند كلامي صحبت مي كرد و بعد شام. همه اش خوب بود.

من سالهاست كه شب قدر تنها در خانه عبادت مي كنم و به اكراه گاه مسجد مي رفتم ولي امسال از رفتن به حسينيه راضي بودم. روز عيد فطر كلاس مهمي را رها كردم. به همه هم كلاسي ها گفتم كه مهمترين روز مذهبي ما مسلمانان است و نمي آيم. آنجا رفتم. ديدم برخي لباس هاي نو پوشيده و به هم تبريك مي گفتند. خانواده هاي ايراني هر كدام يك شيريني درست كرده يا خريده بودند و آوردند. صحنه جالبي بود.

غیر از مراسم افطار هر شب ماه رمضان، 12 شب اول محرم و هر پنجشنبه شب نیز مراسم است. گاه تولد امامان نیز مراسم می گذارند. اخیرا با آمدن روحانی جدیدی که قرار است مستقر شود دست به کار خرید جای بزرگتر و بهتری شده اند. امیدوارم موفق شوند. اسمش را هم گذاشته مرکز فرهنگی امام علی. متاسفانه در این هیات و مراسمش دانشجویان ندرتا شرکت می کنند و هم تیپ و هم صحبت ندرتا پیدا می شود. اکثریت هم از اهالی آذربایجان هستند و بیشتر نوحه خوانی های مراسم محرم به زبان آذری انجام می شود. هر چقدر هم تذکر داده می شود بازهم فایده ندارد.

پیشنهادی برای هدفمند کردن یارانه ها

سرمقاله اخیر من، پیشنهاد مرا در مورد چگونگی توزیع یارانه تشریح می کند. در آن سرمقاله پیشنهاد کرده ام که قیمت زمین یک پراکسی برای درآمد یا ثروت فرد قلمداد شود و تبعیض گذاری قیمتی بر حسب مناطق مختلف شهری صورت گیرد و به این ترتیب بدون اینکه قیمت برای اقشار فقیر تغییر کند برای اقشار دیگر واقعی شود.

موضع اقتصادی آیه الله منتظری

این روزها در مورد مواضع سیاسی، شخصیت و محاسن فقهی مرحوم آیه الله منتظری بسیار گفته و می گویند ولی من به عنوان یک دانش آموخته اقتصاد یکی از مواضع اقتصادی ایشان در خاطرم مانده که بد نیست در کنار مواضع سیاسی شان مطرح شود. اگر به روزنامه های سالهای پس از جنگ مراجعه کنید، در می یابید که دولت اول آقای هاشمی برای بازسازی خرابی ها تصمیم به استقراض از خارج گرفت. این امر با مخالفت شدید عده زیادی از جمله مرحوم منتظری، آقای موسوی و کثیری از جناح چپ روبرو شد. آقای منتظری یک سخنرانی مفصل در مذمت اینکار و وابسته کردن اقتصاد به خارج بیان نمود. البته پیامد این سخنرانی مثل همیشه رفتاری غیرمتمدنانه یعنی حمله به حسینیه و غارت و چپاول بود اما نکته مهم این است که این دیدگاه، دیدگاه درستی نبود. نقدی اداره کردن کشور شیوه مناسبی نیست و دولت وقت با حمایت آقای خامنه ای درست فکر می کرد که باید از امکانات بازار مالی وسرمایه جهانی برای استقراض بهره برد. تا وقتی که نرخ بازده پروژه های داخلی بالاتر از نرخ بهره وام هاست، این کار توجیه پذیر است.

راستی غیر از تسلط فقهی بی مانند آقای منتظری، تسلط ایشان بر نهج البلاغه نیز کم نظیر بود. قرآن برای همه انسانها و همه سنین است اما نهج البلاغه کتابی است برای خیلی بزرگسالان یعنی کسانی که از چهل سالگی به بعد هستند و در پیچ و خم زندگی اجتماعی قرار دارند. کم اند کسانی که بر این کتاب تسلط داشته و با آن زندگی کرده باشند. این انس آقای منتظری با کتاب نهج البلاغه بی دلیل نبود. به قول دکتر سروش او نیز همانند حضرت علی در سیاست تلخ کام زیست. خدایش بیامرزد.

در یکی از نامه هایش، وضعیتی که زمان حمله به حسینیه و خانه اش در سال 76 پیش آمد را توصیف کرده که اگر آن را پیدا کردم در اینجا می گذارم. هرگاه قضیه بیعت اجباری گرفتن از حضرت علی و حمله به خانه حضرت فاطمه در خاطرم می آید، این نوشته ایشان نیز به ذهنم متبادر می شود.

بکارگیری دین در تبلیغات سیاسی

یکی از مسائل جالب ایران چگونگی استفاده از مفاهیم، اسطوره ها و وقایع تاریخی و مذهبی جهت تبلیغات سیاسی است.این امر برای جذب حامی از اقشار مذهبی فوق العاده سودمند است. مثلا جناح راست سالهاست که جناح چپ را با تشبیه به اصحاب جمل مورد حمله تبلیغاتی قرار می دهد. در مقابل اصلاح طلبان می توانستند از قضیه خوارج برای ضد حمله استفاده کنند که به خوبی از این قضیه استفاده نکردند و یا کروبی و موسوی می توانند زندگی ابوذر را دستمایه ای برای توجیه فعالیت های خود قرار دهند کما اینکه نماز جمعه یا نماز عید فطری که اصلاح طلبان می خوانند را جناح راستی ها به مسجد ضرار تشبیه می کنند.

در قضیه اخیر پاره کردن عکس امام، فرصتی پیش روی اصلاح طلبان است تا این مسئله را به قرآن بر سر نیزه کردن تشبیه کنند. در آن زمان هرچه حضرت علی داد می زد که بابا این قرآن بر سر نیزه یک ورق پاره است و من قرآن ناطقم عظمت قرآن در نزد مسلمانان مانع می شد تا حرفش برد کافی داشته باشد و کارگر افتد. اینک نیز اصلاح طلبان می توانند با تشبث به استدلالات محمد نوری زاد، ضد حمله ای علیه  تبلیغاتی که بر علیه آنها به راه افتاده ایجاد کنند.

گزارشی از سمینار اقتصادهای مبتنی بر منابع

چند روز قبل سمیناری در مورد اقتصادهای مبتنی بر منابع طبیعی در دبی برگزار شد که با کمک دانشگاه موفق شدم در آن شرکت کنم. فهمیدم که در رابطه با نقش درامدهای نفتی سه نسل از تئوری ها را می توان تفکیک کرد: 1) نسل تئوری بیماری هلندی، 2) نسل تئوری شومی منابع که با کارهای زاکس و وارنر شروع شد، 3) نسل فعلی که رویکرد نهادگرایانه به مسئله دارد و هدفش این است که بگوید اگر نهادهای خوب در کشور باشد درآمد نفت یک نعمت است وگرنه یک نقمت خواهد شد. برای اینکار شاخص های نهادی را ردیف می کنند و تلاش می کنند پدیده های مختلف نظیر فساد، رشد اقتصادی، کسر یبودجه و سیاست های مالی و غیره را با آنها توضیح دهند. مدل های اقتصاد سیاسی هم در این زمینه شروع شده اند.

روز اول سمینار مقالات علمی و روز دوم بحث های سیاست گذاری بود. واقعا شکاف بزرگی بین این دو حوزه است و منصفانه باید اذعان کرد که جریان آکادمیک حرف زیادی برای عرضه به سیاست مداران و سیاست گذاران ندارند. سر میز نهار روز اول با یک عربی شروع به صحبت کردم که گفت در سازمان برنامه و توسعه قطر کار می کند. پرسیدم چه شد که قطر متحول شد و چگونه موانع توسعه  برطرف گردید. جواب او خیلی خلاصه بود. دائم می گفت برادر همه چیز در رهبری (سیاسی ) نهفته است. از اواسط دهه 90 که امیر جدید قطر حاکم شد، دیدگاه جدیدی حاکم گردید و وقتی رهبری سیاسی بخواهد بقیه مسائل بتدریج حل می شود. آخر نهار میزبان سمینار اعلام کرد که یکی از مسئولین بلندپایه قطر در جمع ما به شکل ناشناس حضور دارد. بله همان فردی که در کنارم نشسته بود مسئول سازمان توسعه و برنامه قطر بود!!! وزیر تامین مالی دبی نیز در سمینار آمد که به قول میزبان سمینار امروزه گرفتارترین فرد دنیاست. خیلی خلاصه و دیپلماتیک گفت که بحران ها می آیند و می روند اما اقتصادها سربلند باقی می مانند. حمله به کویت و حمله به عراق را مثال زد که به رغم شوک شدیدی که به اقتصاد امارات وارد کرد اما نهایتا این کشور دوام اورد و می گفت که این بار نیز استثنا نخواهد بود. به سرعت نیز سمینار را ترک کرد و خبرنگاران و شرکت کنندگان دنبال او دویدند.

چند توصیه در مورد اپلای

این روزها برخی از دوستان تماس می گیرند و برای اپلای مشورت می کنند من این توصیه ها را به همه عرضه می کنم شاید مفید باشد

1. معمولا بچه ها در انتخاب دانشگاه ها به رتبه بندی ها توجه می کنند. این مسئله در جای خود مهم است ولی عامل مهمی که معمولا مغفول واقع می شود وضعیت اقلیمی و آب و هوایی است. من فکر می کنم که در بلندمدت کارایی یا رضایت از زندگی آدم ها رابطه نزدیکی با وضعیت آب و هوایی دارد. صرف گرفتن پذیرش مهم نیست بلکه این نیز مهم است که در کجا قرار بگیری. مثال بزنم. گمان می کنم که خیلی فرق است که آدمی در آریزونا با آن آب و هوا پذیرفته شود یا در کالیفرنیا یا در نروژ یا ایتالیا … . به نظرم باید توجه کرد که آدمی کجا قرار خواهد گرفت. یادم می آید که برخی بچه های موسسه گلایه می کردند که دانشگاه ویرجینیا تک دور از شهرهای دیگر واقع شده بود و امکان ارتباط کم است (صحت آن بر عهده راوی).

2. اگر واقعا اهل کارهای علمی هستید خوب است جاهایی اپلای کنید که تعداد دانشگاه ها زیاد است و منابع شما محدود به دانشکده خود شما نخواهد بود. مثلا اگر در بوستون آمریکا باشید ام آی تی، هاروارد، بوستون یونیورسیتی، نورث ایسترن و بوستون کالج نزدیک شما خواهد بود. لندن نیز همین خصوصیت را دارد. میلان نیز تا حد کمتری شبیه به این وضعیت را دارد.

3. گاه پذیرش گرفتن از دانشکده های اقتصاد خیلی معروف نظیر برکلی، کرنل و … ممکن نیست اما یک راه دور زدن وجود دارد و آن پذیرش از دانشکده های اقتصاد منابع طبیعی است. پذیرش در این دانشکده ها راحت تر است ولی معمولا پیوندهای محکمی بین این دانشکده ها و دانشکده های اقتصاد برقرار است و درس ها مشترک ارائه می شود. اینگونه می شود از همه امکانات دانشکده های اقتصاد استفاده کرد بدون اینکه در آنجا پذیرفته شد.

کشکولیات 1

سفر احمدی نژاد به برزیل یک موفقیت در عرصه سیاست خارجی بود که بدلیل خصومت روشنفکران و اهل قلم با احمدی نژاد توجهی به آن نشد. برزیل کشور مهمی در دنیاست و اقدام مذکور اقدام بزرگی بود که امیدوارم ثمرات اقتصادی آن ظاهر شود.

یاسر کراچیان خیلی به مقوله اختراعات و امثالهم علاقه مند است ولی این روزها که پدر شده در یافته که یکی از مهمترین اختراعات بشر پستانک است. بچه اش که بزرگتر شود می فهمد مهدکودک نیز اختراع مهم دیگری است که بشر کرده …. این روزها جایی خواندم که قانون شرکت های با مسئولیت محدود یکی از بزرگترین نوآوری های بشر بوده که کارکردهای زیادی داشته است.

اقدام اخیر سوئد و اتحادیه اروپا  برای تصویب مصوبه ای مبنی بر به رسمیت شناختن بخش شرقی بیت المقدس به عنوان پایتخت فلسطین بهترین خبری بود که در روزهای اخیر در مورد جهان شنیدم. این یک گام بسیار مهم برای محدود کردن اسرائیل است گرچه تا اسرائیل نخواهد و نگذارد عملی نمی شود اما سیگنال مهمی است مبنی بر تغییر مناسبات حاکم بر جهان. موضع اسرائیل روز به روز دارد ضعیف تر می گردد. خاطرمان باشد که چندی پیش یکی از وزرای اسرائیل جرات نکرد به انگلیس سفر کند مبادا که دستگیر شود. همه نشانه های امیدوار کننده است. بالاخره گام های بزرگ از مجموعه گام های کوچک ایجاد می شود.

یک هفته تا ده روز شاید نتوانم وبلاگ بنویسم و به دنیای پیشاکامپیوتر برگردم.

سرمقاله اخیر من

در این سرمقاله نمونه های مختلفی از اینکه کسانی سیاست های اصلاح ساختار را محکوم می کردند ولی بعدا خود مجری آن شدند را ذکر کرده ام.