معمای مقایسه قبل و بعد از انقلاب

دسامبر 31, 2010 در 12:00 ب.ظ. (Uncategorized)

وقتی می گوییم  درآمد سرانه پس از انقلاب نسبت به قبل از انقلاب کاهش یافت و این یعنی بدتر شدن وضع مردم، برای خیلی از مردم عجیب به نظر می رسد. خیلی احساس می کنند که یک جای کار می لنگد زیرا بهبود نسبی را در رفاه زندگی شان احساس می کنند. همچنین وقتی گفته می شود که درآمد سرانه برخی کشورهای اروپایی چند برابر ایرانی هاست برخی تصور می کنند که آنها در خانه های مجللی زندگی می کنند که در ایران صرفا اغنیا برخوردارند و مسائلی از این دست. پاسخ این معما چیست؟

پاسخ اول این است که مردم معمولا به مصرف خصوصی خود نگاه می کنند و چون مصرف خصوصی بعد از انقلاب بیشتر از قبل از انقلاب بوده به نظرشان گزاره مذکور غلط است. اگر کالاهای عمومی را در نظر بگیریم بدتر شدن وضع نسبت به گذشته خود را بهتر نشان می دهد. مثلا در گذشته هزینه های صرف شده بابت پلیس بیشتر بوده (احتمالا) و به همین دلیل مراعات نظم و انضباط حین رانندگی جدی تر گرفته می شده است. در مقایسه ایران و اروپا و کشورهای توسعه یافته نیز همین مسئله صدق می کند. از حیث مصرف خصوصی شاید تفاوت جدی حس نشود اما تفاوت اصلی در بخش عمومی است یعنی تا وقتی درون خانه هستی بین ایران و کشورهای توسعه یافته فرق چندانی نیست اما وقتی از خانه خارج می شوی تفاوت محسوس می گردد.

پاسخ دوم این است که پیشرفت تکنولوژی موجب گردیده تا با یک درآمد سرانه ثابت امروزه حجم کالاها و خدمات بیشتری در قیاس با گذشته داشته باشیم. لذا عجیب نیست اگر امکانات بیشتری نسبت به گذشته داشته باشیم اما درآمد سرانه ما کمتر شده باشد.

پاسخ سوم این است که کاهش درآمد سرانه پس از انقلاب تا حدی ناشی از افزایش جمعیت بود. حال وقتی جمعیت اضافه شده کوچک است اثر چندانی روی کاهش رفاه بزرگسالان ندارند اما وقتی به سن بلوغ و ورود به جامعه می رسند تقاضاها و مطالباتشان بالا می گیرد و اینجاست که افت رفاه ظاهر می گردد.

آیا پاسخ دیگری به نظر شما می رسد؟